«کسانی از بین ما که در این جامعه بهعنوان ناشایست و نامطلوب تعریف میشوند، کسانی از بین ما که در کورهی ذوب تفاوتها ذوب شدهاند، کسانی از بین ما که بیچیزند، همجنسگرا هستند، سیاهپوست یا پیرتر هستند میدانند که ادامهی بقا یک توانایی آکادمیک نیست. (معنایش یاد گرفتن است، به تنهایی استوار ایستادن است، نامطلوب و گاهی مورد تمسخر بودن است. معنایش این است که یاد بگیریم چگونه با دیگرانی که خارج از این ساختارها تعریف میشوند کار مشترک انجام دهیم.) معنایش این است که بر تفاوتهایمان صحه بگذاریم و آنها را به قدرتمان بدل کنیم.»
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
با هم قسمتی از مقالهی «خانهی حاکمان را نمیتوان با ابزارهای خودشان ویران کرد.» را از متن کتاب «قدرت و لذت» دنبال کردیم. این کتاب مجموعهای از مقالهها و شعرهای انتخابی شادی امین از دو زن آمریکایی تاثیرگذار است. درگذشت «آدرین ریچ» شاعر، فیمنیست و نظریهپرداز پژوهشهای زنان که یکی از نویسندههای این کتاب است، بهانهای شد تا برای گرامیداشت یاد این شاعر و نویسندهی تاثیرگذار، به مرور کتاب «قدرت و لذت» بنشینیم.
متن پیدیاف «قدرت و لذت» برای نخستینبار در سال ۱۳۸۷ در اینترنت عرضه شد و در آن، به جز گزیدهای از مقالهها و شعرهای آدرین ریچ، با شعرها و مقالههای «اودری لرد» نیز روبهرو میشویم و در حالی به مرور این کتاب میپردازیم که اودری لرد را سالها پیش در سال ۱۹۹۲ از دست دادهایم و آدرین ریچ هم در ۲۷ مارس امسال، در سن هشتاد و دو سالگی از دنیا رفت.
هر دو نویسندهی این کتاب زنانی متاهل بودند، دارای فرزند هستند و در نویسندگی و شعر موفق هستند و خود را وقف آموزش کردهاند. آدرین و اودری، هر دو با آگاهی و آشکارا با هویت همجنسگرایانهی خود روبهرو شدهاند و این هویت را به جزیی از محتوای کار و زندگی اجتماعی خود بدل کردهاند.
مترجم «قدرت و لذت» از آنجایی که جای چنین کتابهایی را که به مباحثی چون «هستی همجنسگرایانه و دگرجنسگرایی اجباری» و «یهودیستیزی» و مانند اینها بپردازند را خالی میدیده است، دست به ترجمهی این کتاب به فارسی از روی نسخهی آلمانی آن زده است. مترجم معتقد است که «بایستی تناقضات و موانع زندگی زنان را بازشناخت.» او تصریح میکند که «اساسیترین گام ما میبایست رهایی از تعاریف و تعابیر مردسالارانهی موجود و تلاش برای یک هویتیابی زنانه باشد». حال از سویی آدرین ریچ معتقد است که «نشان دادن تناقضات فکریای که زنان بسیاری در آن غرق میشوند نیاز به تحقیقات دقیقتری دارد. تناقضاتی که هیچ زنی در درازمدت از آن بهطور کامل در امان نخواهد بود.»
میتوان با مترجم موافق بود که اگرچه مقالههای این کتاب مجموعهای قدیمی بهلحاظ تاریخی هستند، ولی برای جنبش زنان ایران راهگشا و بحثبرانگیز خواهند بود. جستارهای این کتاب، دری را به سوی آگاهی جسورانهای میگشاید که شاید هر زنی خواستار مواجهه با آن نباشد، زیرا که ورود به چنین ساحتی و گام نهادن در راه کشف و شناخت «خود» به معنی ترک کردن و پشت سر گذاشتن اکنونی است که زنجیر انسانیت و آزادگی ما شده است. حرف بر سر باور است، باور آنچه از آن یک زن میتواند باشد، ولی از او دریغ میشود و خود او نیز آن را از خود دریغ میدارد چراکه زیست ما در فرمهای بهخود محدود و مردسالارانه قالب گرفته شده است و فرصت رهایی از این چفت و بست، همان باور و آگاهی به قدرت است تا بتوانیم به معنی واقعی کلمه مسئول خود باشیم:
«وقتی ما خارج از «خود» زندگی میکنیم، منظورم این است که بهجای نیازها و آگاهی درونیمان بر طبق قواعد بیرونی زندگی میکنیم وقتی که از علایم اروتیک در درون خودمان جدا زندگی میکنیم، آنوقت زندگیمان براساس فرمهای از خود بیگانه و بیرونی محدود میشود و ما خود را براساس نیازهای ساختار موجود تطبیق میدهیم، ساختاری که براساس نیازهای انسانی و یا فردی بنا نشده است، اما زمانی که شروع به زندگی در خارج از آن کنیم و قدرت اروتیسم درون خودمان را لمس کنیم و اجازه دهیم که این قدرت بر محیطمان تاثیر گذارد، آنوقت به معنی واقعی کلمه مسئول خودمان هستیم.»
فایل پیدیاف را از اینجا دانلود کنید
به نقل از رادیو کوچه
Tags: جنبش زنان, شادی امین, همجنسگرایی