یکی از دوستان عکاس خبری که زمانی در روزنامه زن کار می کرد یادش می آید برای صفحه های ورزشی روزنامه شان که به ورزش بانوان می پرداخته به باشگاه های ورزشی می رفته و از زن هایی که مشغول ورزش بوده اند خواهش می کرده مانتو و گر مکن ورزشی بپوشند و مدل عکاسی او شوند.ماموریت او این بوده که از زوایای مختلف از زن هایی که با حجاب کامل ایستاده بودند عکس هایی بگیرد که هم نشان دهنده ورزش و تحرک باشد هم عکس طوری نباشد که مصداق استفاده ابزاری از زن به حساب بیاید و کار نشریه را به شکایت مدعی العموم و دادگاه بکشاند!اگر فکر می کنید این کار آسانی است خیلی اشتباه می کنید.این کار بعد از مدتها دوست عکاس ما را فرسوده کرده بود.او دیگر عکس های خودش را می گرفت و اجازه می داد در اتاق فنی روزنامه ،عملیات محیرالعقول پوشاندن نقاط حساس شکایت برانگیز روی عکس هایش با استفاده از فتوشاپ انجام شود.
در اتاق فنی نشریه ها چه می گذرد؟
آنهایی که مدتی در یک نشریه کار کرده اند می دانند اتاق فنی محل اجرایی کردن عملیات تحریریه است .یکی از هدف هل هم این است که آسیبی به نشریه نرسد.
غیر از حذف و تعدیل هایی که مدیرمسئول روی مطالب صفحه بسته شده انجام می دهد عکس ها هم باید مطابق استاندارد تصحیح شوند.منظور از این تصحیح پوشاندن موها،بلند کردن مانتو،پوشاندن ساق دست و اگر هم مثل تابستان امسال شلوار برمودا مد شده باشد بلند کردن شلوار خانم هاست.
فرض می کنیم روزنامه نگار جرات کرده است در مورد پوشاک امروز اکثریت دختران جوان ایرانی گزارشی تهیه کند.طبیعی است سری به خیابان های شهر از شمال تا جنوب بزند.با خانم هایی که با پوشیدن این لباس ها به خیابان آمده اند گفت وگو کند و از فروشگاه های فراوان پوشاک زنانه سراغ علاقه مندی های دختران جوان و زنان را بگیرد.تهیه این گزارش با همراهی عکاس نشریه انجام می شود.روزنامه نگار می بیند و عکاس عکس می گیرد.
روزنامه نگار، دختری را می بیند که مانتو تنگ،کوتاه و چسبان پوشیده است.(عکس شماره 1) /برای ديدن عکس ها اينجا را کليک کنيد:/ البته که این عکس قابل چاپ نیست.بنابراین طبق مقررات تبدیل می شود به عکس شماره 2.روزنامه نگار می خواسته است لباس آن خانم را نشان بدهد؟اشکالی ندارد مقررات مهم تر از نشان دادن واقعیت هستند.هرچقدر هم این واقعیت ها زیاد باشند!همان طور که می بینید موها پوشانده شده،مانتو حتی الامکان بلند و گشاد شده و شلوار هم بلند شده است.
روزنامه نگار دخترهایی را می بیند که شلوار کوتاه پوشیده اند.عکاس هم عکس می گیرد.(عکس شماره 3) بازهم معلوم است که این عکس چاپ شدنی نیست.نتیجه می شود عکس شماره 4 همان طور که می بینید مچ دست پوشانده شده،شلوار بلند شده و...همان طور که می بینید کادری که از تابلوی تبلیغاتی گوشه عکس آمده می تواند حساسیت برانگیز باشد بنابراین آن هم عوض می شود!
فرض می کنیم هانیه توسلی برنده فلان جایزه سینمایی شده و یک سایت سینمایی این عکس را از او منتشر کرده است.(عکس شماره 5) این عکس قبل از پوشاندن کامل آن قسمت از موهای بیرون مانده از روسری امکان چاپ ندارد.نتیجه را در عکس شماره 6 می بینید/برای ديدن عکس ها اينجا را کليک کنيد:/.
یک زن ایرانی برنده جایزه ای به بزرگی جایزه صلح نوبل می شود.او در یک تصمیم کاملا شخصی بدون روسری برای گرفتن جایزه اش روی صحنه می رود.(عکس شماره 7)این تصمیم را با هیچ کس از جمله روزنامه نگاران هموطن که منتظر عکسی از او هستند تا در نشریه شان این لحظه تاریخی را ماندگار کنند در میان نمی گذارد. نتیجه این می شود که نشریات هیچ عکسی از لحظه گرفتن جایزه نوبل صلح چاپ نمی کنند.عکس شماره 8 و عکس هایی با همین شکل در نشریات چاپ می شود.همین.
یک زن ایرانی در یک فیلم آمریکایی بازی کرده و به خاطرش کاندیدای جایزه اسکار شده است.(باور کنید اسکار هم به اندازه سیمرغ بلورین ارزش دارد!).عکس های مختلفی از صحنه های فیلم در وب سایت های مختلف قابل دسترسی است ولی معمولا این عکس(شماره 9) در نشریات چاپ می شود.او یکی از چهره های مورد توجه حاضر در سالن اهدای جایزه اسکار می شود و عکس های بسیاری از او را وب سایت های مختلف منتشر می کنند اما البته که او در آن لباس قرمز قابل چاپ نیست.(عکس شماره 10)
برای ديدن عکس ها اينجا را کليک کنيد:
گاهی وقت ها پای چاپ عکس زن های خارجی که به میان می آید نتیجه کار بسیار هیجان انگیز است.در این نوع عکس ها میزان مهارت کسانی را که در اتاق فنی مطبوعات مسئول پوشاندن سرو پای زنان با استفاده از فتوشاپ هستند می توان دید و سنجید.بعضی هایشان آستین طرف را تا آرنج پایین می کشندبعضی هایشان ترجیح می دهند عکس پوشیده تری از او چاپ کنند و بعضی ها هم یقه باز لباس او را تبدیل به یقه اسکی می کنند!
مسئولان صفحه های سینمایی نشریات ایرانی باید از نیکول کیدمن متشکر باشند که مثلا در فیلم کوهستان سرد با پوشیدن یک لباس پوشیده دردسرهای بعدی آنها را ازجمله سروکله زدن با ماده قانونی مربوط به استفاده ابزاری و ...را گرفته است.
بحث نویسنده این مطلب مساله حجاب نیست.بحث این است که چرا یک روزنامه نگار نمی تواند دوربین اش را بردارد ،به خیابان برود از جوان هایی که به طور عادی در خیابان های همه شهرهای ایران در رفت وآمدند عکس بگیرد و همان عکس ها را بدون دخالت فتوشاپ چاپ و منتشر کند؟اگر این عکس ها چاپ نشوند خیال چه کسانی راحت می شود که انشاءا...همه چیز طبق آرمان ها دارد پیش می رود؟ چشم بستن به روی واقعیت ها فرار کردن از آنهاست.عکس آن دخترک با شلوار برمودا و مانتو تنگ و روسری تا پس سر هیچ وقت چاپ نمی شود اما اگر شیشه های دودی ماشین ها پایین کشیده شوند پیداست که ایران آن چیزی نیست که در نشریه های ایرانی دیده می شود.
عکس ها:تینا چینی چیان و سایت های 30نما و corbis