تظاهرات مردم سانتياگو در سي و يكمين سالروز كودتاي شيلي، به خشونت كشيده شد

تظاهرات مردم در سانتياگو، در سالگرد كودتاي خونين شيلي به دست "آگوستو پينوشه" ، چندين زخمي بر جاي گذاشت.

درپي تظاهرات بزرگداشت سي و يكمين سالگرد كودتاي سرويس جاسوسي ايالات متحده عليه مردم شيلي توسط "آگوستو پينوشه" در 11 سپتامبر سال 1973، درگيري‌‏هايي بين پليس و تظاهر كنندگان در شهر سانتياگو، پايتخت شيلي، به وقوع پيوست كه طي آن بيش از 200 نفر دستگير و 50 تن نيز زخمي شدند.

به گزارش خبرگزاري آسوشتيدپرس،پليس با پرتاب گاز اشك آور مبادرت به متفرق كردن معترضين پرداخت و تظاهر كنندگان نيز چند مراكز دولتي را به آتش كشيده و به پليس حمله كردند كه درپي اين درگيريها 37 نيروي پليس نيز زخمي شدند.

گفتني‌‏است؛ هرساله در تظاهرات مردم شيلي در سالروز كودتاي شيلي درگيري‌‏هايي بين پليس و مردم رخ مي‌‏دهد.

روز 11 سپتامبر سال 1973 حكومت "سالوادور آلنده"، رئيس جمهور شيلي، با كودتاي "آگوستو پينوشه" سقوط كرد.

دوران كوتاه حكومت اتحاد مردمي شيلي به رياست "سالوادور آلنده" براي برخي از جناح‌‏هاي سياسي - فكري جهان يك تجربه مهم تاريخي بود و از نظر برخي ديگر آزمايشي بيهوده در قلمرو آزموده‌‏ها، هرچه بود اين تجربه در 11 سپتامبر 1973 با كودتاي نظاميان شيلي و مرگ آلنده پايان يافت و به جاي آن ديكتاتوري نقش بست كه رهبر آن آگوستو پينوشه معتقد بود: "استبداد نه فقط ضد دمكراسي نيست، بلكه به دليل ايجاد وسايل لازم براي تداوم آن، در خدمت آزادي و قانون و مكمل دموكراسي است."

روز كودتا

رئيس جمهور "سالوادور آلنده" درحالي كه تنها سه سال از انتخابات رياست جمهوري اين كشور در سال 1970 سپري شده بود، با توطئه نظاميان شيلي مواجه شد. در روز كودتا "آلنده" تنها ولي استوار در كاخ رياست جمهوري خود نطقي سرداد كه "بدرود" نام داشت. او در اين نطق كه از راديو "ماخايه لنس"، تنها فرستنده كاخ لامونه دا، پخش مي‌‏شد اعلام كرد, هرگز تسليم نخواهد شد.

"آلنده" خطاب به مردم كشورش گفت: در مواجه با تصميمي تاريخي در اين برزخ، به خاطر وفاداري به خلق، زندگي خود را فدا مي‌‏كنم. البته نظامي‌‏ها نيرومند هستند، آنها قادرند مردم را به اسارت خود درآورند، اما روند تكامل اجتماع را نه با جنايت مانع مي‌‏توان شد و نه با زور.

وي درحالي كه حلقه محاصره نظاميان تنگ‌‏تر مي‌‏شد، نطق تاريخي خود را اينچنين ادامه داد: من با انسان شيليايي سخن مي‌‏گويم، با كارگر، با دهقان، با روشنفكر با آنان كه شكنجه و آزار خواهند ديد. مردم بايد از خود دفاع كنند. آنها نبايد قرباني شوند، مردم نبايد به خود اجازه دهند كه درهم شكنند و يا از ميان برداشته شوند. مردم نبايد به خود اجازه دهند كه تحقير شوند.

اين آخرين حرف‌‏هايم است و بي شك فدا شدن من بيهوده‌‏تر خواهد بود. زنده باد شيلي ....

چرا كودتاي شيلي پيروز شد؟

عوامل موفقيت كودتاي 11 سپتامبر "شيلي" را به چند بخش مي‌‏توان دسته بندي كرد ,كه شايد مهمترين آن فراگيري ناآرامي و درگيري‌‏هاي خياباني و به‌‏عبارتي ميدان نبرد بودن سطح محوري جامعه باشد.

درست در روز 18 آوريل همان سال، معدنچيان در معادن مس" ال تنيئنته" (EL Teniente) دست به اعتصابات گسترده‌‏اي زدند. اين اعتصابات گسترش يافت و در 11 مه 1973، كارگردان معادن مس "چوكي كاماتا"(Chuqi cama ta) نيز دست به اعتصاب زدند.

پس از اين اعتصابات و اخراج 65 تن از كارگران معدن "ال تنيئنته" در 4 ژوئن، اعتصابيون به صورت گسترده و دست جمعي در 15 همان ماه به پايتخت "سانتياگو" وارد شدند.

و درپي آن تظاهرات بزرگ مخالفان در 11 ژوئن در حمايت از معدنچيان آغاز شد و اين به معناي ورود ناآرامي به پايتخت و تبديل سانتياگو به صحنه نبرد بود.

اعتصابات چهل هزار كاميوندار در 31 ژوييه كه به ظن قوي از كمك مالي منابع خارجي نيز برخوردار بود، بر دشواري‌‏هاي حكومت "آلنده" افزود.

اعتراضات داخلي زمينه ورود نظاميان به منازعه را فراهم كرد و بدين سان آنها كه از حمايت نيروهاي خارجي و در راس آنها آمريكا و شركت‌‏هاي اقتصادي برخوردار بودند، به بازيگران اصلي تراژدي دمكراسي تبديل شدند.

در آمريكاي لاتين امكان ندارد از جنگ طبقاتي سخن به ميان آيد و دخالت خارجي در نظر گرفته نشود.

بنابر شهادت برگ‌‏هاي تاريخ، آمريكا از طريق شركت‌‏هاي بزرگ خصوصي و همچنين از طريق دولت آمريكا، در اين كودتا دخيل بوده است.

به نحوي كه مثلا فعاليت‌‏هاي شركت اي. تي . تي در ايجاد آشوب در شيلي و برانگيختن نظاميان انعكاس خبري زيادي داشته است.

البته در شيلي تنها اين شركت فعال نبود؛ بلكه در حقيقت هيچ بخش مهم اقتصاد يافت نمي‌‏شد كه شركت‌‏هاي آمريكايي در آن رخنه نكرده و يا در برخي از آنها مسلط نبوده باشند.

بدون شك يكي از دلايل اصلي پديد آمدن مشكلات اقتصادي و اجتماعي فراروي حكومت در اعتماد مردمي به "آلنده"، به خصومت بنگاه‌‏هاي اقتصادي با آرمان‌‏هاي آن رژيم برمي‌‏گشت.

اقتصاد شيلي تا حد زيادي به صادرات مس آن كشور وابسته بود. قيمت جهاني مس كه در سال 1970 تقريبا به نصف رسيده بود، تا پايان سال 1972 در همان سطح نازل باقي ماند. آمريكا به سراسر جهان فشار مي‌‏آورد كه خريد مس شيلي را تحريم كنند. آمريكا بانك جهاني را نيز تحت فشار قرار داد تا به شيلي وام و اعتبار ندهد كه البته در اين مورد نتيجه‌‏اي نگرفت.

دولت "آلنده" از همان آغاز با كوشش بي امان آمريكا، براي بستن راه اقتصاد شيلي مواجه بود. احزاب مخالف نيز در پارلمان به طور حساب شده‌‏اي در هر اقدام سازنده دولت سنگ اندازي مي‌‏كردند. روابط بسيار نزديك ارتش شيلي با ارتش آمريكا نيز بر توان كودتاچيان افزوده بود. در قياس با واقعيات برشمرده بايد اذعان كرد كه خطاهاي دولت رئيس جمهور چندان چشمگير نبوده است.