مسئول برگزاري اين برنامه در تورنتو خانم ستاره دل زنده است كه کارهاي او را در زمينه برگزاري، توليد و تهيه دكور و هنرهاي تجسمي "فستيوال زير گنبد كبود" به خاطر داريم. همكاري در برگزاري نمايش "كفن سياه" بهانه اي براي گفت وگو شد که در زير ميخوانيد:
ستاره عزيز، براي آشنايي بيشتر با شما، قدري از خودتان بگوييد و اينكه چه مدتي است در كانادا هستيد و به فعاليت هاي هنري مشغوليد.
ــ من در ايران طراحي صحنه تئاتر خوانده ام و كار طراحي صحنه و فيلم و تئاتر مي كردم. موقعي كه به كانادا آمدم، كه تقريبا چهار سال پيش است، همان كارها و فعاليت ها را در اين جا هم ادامه داده ام. و همانطور كه شما گفتيد كار دكور و برنامه گزاري براي يك سري از برنامه ها را انجام مي دهم ولي كار اصلي من، كار طراحي صحنه و لباس تئاتر است.
در حال حاضر چه کاري در دست داريد؟
ــ در حال حاضر من روي نمايشنامه اي كار مي كنم كه خودم آن را نوشته ام. اين نمايشنامه در مرحله ترجمه هست و به محض اينكه بازيگر آن را پيدا كنم مرحله تهيه و تداركات شروع مي شود و پس از پايان كارهاي اداري آن، براي توليد آماده خواهد شد.
اين نمايش به چه زباني ست. لطفا قدري راجع به آن توضيح دهيد؟
ــ اين برنامه به زبان انگليسي خواهد بود و در واقع راجع به تجربه هاي شخصي خودم در مهاجرتم به كاناداست و نقش اصلي آن را دختري همسن و سال خودم بازي مي كند. اسم اين نمايشنامه "Less than a half" "نصف خودم" است و در مورد مشكلاتي ست كه خودم داشتم. با وجودي كه مي تواند شخصي باشد ولي به نظر من بعضي مسائل براي تمام مهاجران قابل درك و تجربه هست.
در مورد نمايشنامه "كفن سياه" كه به زودي به اجرا درمي آيد، آيا اين اولين همكاري شما با آقاي شاهرخ مشكين قلم است؟
ــ من قبلا با شاهرخ در فستيوال "زير گنبد كبود" كار كرده ام و خيلي خوشحالم كه اين افتخار را دارم كه كارهاي اجرايي در ارتباط با برگزاري تئاتر "كفن سياه" در تورنتو را انجام مي دهم.
كارهاي شاهرخ را من قبلا ديده بودم و خيلي دوست داشتم و مشتاق بودم كه دعوت ما را براي فستيوال "زير گنبد كبود" قبول كند كه خوشبختانه پذيرفت و به تورنتو آمد و بعد از فستيوال موقعي كه در مورد نمايشنامه "كفن سياه" صحبت مي كرد، مي گفت تصميم دارد اين تئاتر را به تورنتو بياورد. خوب من خيلي خوشحال شدم و گفتم هر كاري باشد من انجام مي دهم.
آيا اين نمايش در شهرهاي ديگر هم به اجرا در ميآيد؟
ــ بله، به صورت تور در كشورهاي اروپايي و آمريكا اجرا مي شود. تا جايي كه اطلاع دارم چندين شب در پاريس اجرا شده، سوم و ششم آگوست در شهر نيويورك و بعد از آن در واشنگتن خواهد بود. نوزدهم آگوست در شهر مونتريال و در پايان در بيست و پنجم آگوست در تورنتو اجرا مي شود.
از شاهرخ مشكين قلم بيشتر برايمان بگوييد؟
ــ شاهرخ مشكين قلم، يكي از بزرگترين طراحان رقص ايراني مقيم خارج كشور است كه با درس تئاتري كه خوانده يكي از بهترين بازيگران تئاتر مي باشد و با آريان منوشكين كه از بزرگترين كارگردانان فرانسه است كار مي كند و عضو انجمن كمديافرانسيس است كه هر كسي نمي تواند به راحتي به آن راه پيدا كند. شاهرخ نمايشنامه منظوم "كفن سياه" به قلم ميرزاده عشقي را به روي صحنه مي آورد. در واقع كار تركيب شعر، تئاتر و حركات رقص شاهرخ مشكين قلم همراه دو تن از بهترين بازيكنان ايراني تئاتر مقيم فرانسه، حميدرضا جاودان و به آفريد جنتي عطايي خواهد بود.
ويژگيهاي نمايش "كفن سياه" در چيست؟
ــ اين نمايشنامه منظوم، در مورد مسائل زنان است. زماني كه ميرزاده عشقي به همراه چند نفر از مرزهاي ايران عبور مي كرد در گذر از خرابه هاي مداين، اين داستان به او الهام شد، و دو روزه آن را نوشت. داستان، سرگذشت يك شاهزاده خانم باستاني به نام خسرودخت است که از طريق او مسائل زنان و اهميت برابري زن و مرد را بيان مي كند. اين پيام که نيم جمعيت جامعه زن است که بايد با نيمه ديگر يعني مردان حقوق مساوي داشته باشد، در اين نمايش با اشعار زيبا منتقل مي شود.
چه بخشي از مسئوليت هاي اين تئاتر به عهده شماست و براي اجراي آن چه برنامه اي داريد؟ــ در واقع بخش اجرايي آن مثل تهيه سالن، دعوت براي حاميان مالي (Sponsor) ، تهيه و طراحي دكور در تورنتو به عهده من است. دكور اين كار بسيار ساده و ميني مال است و چون اصولا شاهرخ المانت هاي كوچك و ساده را انتخاب مي كند و آنها را خيلي زيبا و قشنگ با حس مي پروراند و از هر اضافه گويي به دور است، طبيعتا كار دكور هم ساده خواهد بود.
بجز علاقه به همکاري با شاهرخ مشکين قلم چه انگيزه ديگري باعث شد که در برگزاري اين نمايش همکاري داشته باشي؟
ــ متن ادبي اين نمايشنامه يكي از قوي ترين متن هاي ادبي دوران مشروطه است و من هميشه دلم مي خواست اين متن را روي صحنه ببينم و براي اينكه شاهرخ مشكين قلم اين كار را روي صحنه مي برد انگيزه مرا دو صد چندان كرد. و بسيار خوشحال شدم كه به مناسبت سالگرد صدمين سال انقلاب مشروطيت بوده و خوب اين مسئله انگيزه ديگري برايم بود و الان كه كارهاي اجرايي آن را انجام مي دهم خيلي خوشحالم.
دليل ديگري كه دوست دارم اين كار را اينجا انجام دهم اين است كه من هميشه فكر مي كنم کارهاي هنري آنطور كه در ايران انجام مي شود، در دسترس ايراني هايي كه در خارج ايران زندگي مي كنند نيست. هر چند‌كه به هر حال يك جورهايي به آن دسترسي پيدا مي كنيم مثل فيلم، موسيقي و كتاب. اما تئاتر از جمله هنرهايي است كه دسترسي به آن خيلي مشكل است چون فقط بايد روي صحنه باشد كه بتواند آن حس و فضا را بدهد و آتمسفري كه به وجود مي آورد آن حس را كامل كند. و فكر مي كنم كه خيلي مهم است كه كارهاي نمايشي كه به زبان فارسي اجرا مي شود در شهرهاي مختلف دنيا و مراكزي كه ايرانيان هستند اجرا شود و اين پيام را به گوش همگان برساند.
در رابطه با اجرا و انجام اين مسئوليت با چه مشكلاتي روبرو بوديد؟ ــ هميشه انجام كارهاي هنري مشكلاتي به همراه دارد كه بزرگترين آن مشكل مالي است. چون اين كار به صورت تور انجام مي شود و در واقع از هنرمندان محلي استفاده نمي شود خود مشكلاتي دارد و يك سري مسائل ديگري وارد ماجرا مي شود. مثلا براي گرفتن سالن من بايد به طور دائم با شاهرخ در تماس مي بودم و مرتبا بايد خودم را جاي شاهرخ بگذارم و با ديد و ايده هاي او به سالن نگاه كنم و مرتب اين نگراني در من است كه موقعي كه شاهرخ بيايد ممکن است سالن را مناسب کار خودش نبيند.
يكي ديگر از مشكلات محدود بودن تماشاچي است چون اين متن به زبان فارسي است و فقط تماشاگران فارسي زبان مي توانند با آن ارتباط کامل برقرار کنند. با وجودي كه شاهرخ يك آرتيست بين المللي است و كار رقصش مي تواند هر نوع تماشاچي را جذب كند ولي زبان فارسي در اين نمايش ممکن است به محدود کردن تماشاگر بيانجامد. خيلي ها كه شاهد كار او در فستيوال "زير گنبد كبود" بودند و انگليسي زبان هستند براي ديدن اين نمايشنامه اظهار علاقه كرده اند و حتي يكي از مسئولان هاربرفرانت گفت زبان تئاتر براي من مسئله اي نيست من مي خواهم كار شاهرخ را ببينم، ولي خوب افراد زيادي هستند كه چون نمي توانند به خاطر زبان ارتباط برقرار كنند، به ديدن نمايش نمي آيند.
در اين رابطه شما چه انتظاري از مردم و جامعه ايراني در تورنتو داريد؟ــ فكر مي كنم يكي از بهترين كارها در رابطه با اجراي برنامه هاي هنري اين است که مردم خبر اين برنامه را پخش کنند. من فكر مي كنم هيچ آگهي قدرت كلام را نداشته باشد. و هر كس كه به دو نفر بگويد به تدريج خبر پخش مي شود و كساني كه علاقمند باشند از آن مطلع مي شوند و اين مسئله خيلي مهم است و بعد از آن كسي افسوس نمي خورد كه اي كاش من اين برنامه را ديده بودم و هيچ بهانه اي نمي ماند.
براي تهيه بليت به چه مراكزي بايد مراجعه كرد.
ــ علاقمندان مي توانند به مراكز فروش بليت، انتشارات پگاه و سراي بامداد (سوپر شايان)، مراجعه كنند.
با تشكر فراوان ستاره عزيز براي وقتي كه به من دادي، براي تو آرزوي موفقيت مي كنم.
ــ من هم از شما و همچنين از سركار خانم دكتر شهرزاد مجاب كه مدير بخش تحقيقات و مطالعات زنان در دانشگاه تورنتو هستند و بسيار زحمت كشيدند، تشكر كنم.
شهروند - شماره ۱۰۸۷ ۱۸ آگوست ۲۰۰۶ - جمعه ۲۷ مرداد ۱۳۸۵
